We baseren onze doelen met betrekking tot de spelling van de onveranderlijke woorden op de volgorde waarin deze in de methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen worden aangeboden. De doelen voor werkwoordspelling en interpunctie zijn afgeleid uit STAAL, de spellingmethode die gebaseerd is op de methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen (zlkls) van José Schraven (2013).
De methodiek zlkls sluit aan bij het vrijeschoolonderwijs door onder meer de volgende uitgangspunten:
• Leerkrachten ontwerpen hun onderwijs zelf.
• Kinderen krijgen de basisprincipes van het aanvankelijk lezen en schrijven klassikaal aangeboden.
• Er wordt gebruik gemaakt van een zo alzijdig mogelijke aanpak, motorisch, visueel, auditief.
• De aanpak sluit aan op vrijescholen die geen methode gebruiken, maar sluit ook aan bij scholen die een methode als achtergrond leidraad hanteren. Er is een eenvoudige manier om die afstemming zo goed mogelijk te laten verlopen.
• Leerkrachten worden uitgedaagd na te denken over hun eigen handelen, zij stemmen hun aanbod af op de leerlingen in hun klas.
• Er wordt uitgegaan van een dagelijkse gewoontevorming, een ritmische afwisseling die goed aan kan sluiten bij het periodeonderwijs en de vaklessen
De meerwaarde van de methodiek zlkls voor de vrijescholen:
• Met deze aanpak is een systematisch aanbod voor spelling en het eerste leesonderwijs eenvoudig te formuleren.
• De didactiek wordt meer geborgd, terwijl de pedagogische principes niet hoeven worden aangetast.
• De aanpak zet in op het voorkomen van lees-en spellingproblemen, in plaats van het herstellen.
• De uitval op het gebied van spelling en lezen wordt verminderd.
• De aanpak verhoogt het zelfvertrouwen van de kinderen.
Zlkls is een instructiemethodiek. Elke instructieles bestaat uit een aantal kernonderdelen (basisoefeningen) die allemaal dagelijks kort aan de orde komen. Een spellingles mag niet langer duren dan 20 minuten per dag.
Kernonderdelen spelling klas 1 klankzuivere tijdvak:
• aanleren letters (klank-tekenkoppeling)
• auditieve discriminatie
• auditieve analyse
• woorden schrijven
• zinnen schrijven
Kernonderdelen spelling klas 1 niet-klankzuivere tijdvak
• auditieve analyse (zolang het eindniveau nog niet door alle leerlingen beheerst wordt)
• instructie nieuwe categorie (eenmaal per week, soms eenmaal per 2 weken)
• dagelijks dictee met daarin: woorden schrijven en zinnen schrijven
Kernonderdelen spelling klas 2 tot en met 6:
• instructie nieuwe categorie (eenmaal per week, soms eenmaal per 2 weken)
• dagelijks aandacht voor de moeilijkste categorie (klankgroepen, voorheen woorden met een open en gesloten lettergreep)
• dagelijks dictee met daarin: woorden schrijven en zinnen schrijven
De instructieles start altijd met het herhalen van wat eerder aangeboden is, pas daarna komt de nieuwe stof aan bod. Voor aanvang van het dictee worden de behandelde categorieën altijd even opgefrist.